Pres Balans Silindirleri

Eksantrik presler de bulunan pres balans silindirleri nin bir diğer isimde yan pres denge pistonu olarak da tanımlanmaktadır. Pres koç ve kalıp üst ağırlığı pres üst noktaya çıkarken biyel kolu ve elma vidasına ciddi bir yük bindirmektedir. Bu yük pres makine teknolojilerinde kayıp yük olarak nitelendirilmektedir.

eksantrik pres yan denge pistonu

Elma vidası, biyel kolu, dişlilere, motor, kamalar gibi çalışan tüm sisteme bu yük negatif bir tepki vermektedir. Bu kuvveti kolay tanımlamak adına bir kaç örnekle anlatmak da fayda var. Çoğumuz otomobil kullanıyoruzdur, sürüş esnasında yokuştan aşağıya indiğimizi ve sonrasında yokuş çıktığımızı var sayalım. Yokuş aşağıya inen aracın hiç bir zorlamaya maruz kalmadan rahat bir şekilde indiğini gözlemlemişizdir. Fakat yokuş yukarı çıkarken bu durum tam aksi yöndedir. Otomobile fazladan bir yüklenme söz konusudur ve kimi zaman zorlanmaktadır. Ortaya çıkan bu yük motor başta olmak üzere bütün mekanik parçalara ve güç aktarma organlarında hissedilmektedir. Bu durumu anladığımızı var sayarak başka bir örnekle devam edelim. Yine yokuş çıkan bir aracı var sayalım, sabit bir hızda (zorlanma ve yük satabil olarak yokuş bitene kadar aynı olduğunu varsayalım) tırmanışını sürdürmektedir. Aynı yokuşta aracı yokuşun herhangi bir kısmında durdurduğumuzu ve tekrar yokuşu çıkmak için aracımıza hareket ettirdiğimizi düşünün. Araç bir önceki yokuş tırmanma da zorlandığın dan daha fazla zorlanacağını tahmin ediyorsunuzdur. Pres koçları da buna benzer bir yük söz konusudur. Koç kalıptaki iş parçasına vururken ve koçun üst ölü noktaya çıkmaya başlamasıyla beraber güç aktarma organlarının daha fazla yüke maruz kaldığı gözlemlenmektedir. Pres koçunda oluşan bu yükü yada ağırlığı indirgemek adına balans silindirleri kullanılmaktadır. Eksantrik pres balans silindirleri pres koçunun yükünü alarak motorun ve güç aktarma organlarının zarar görmesini engellemektedir.

Bu yükün bu sistemlere zarar vermesini engellemek adına eksantrik pres balans silindirleri başka bir adıyla yan denge pistonları pres üretici firmalar tarafından eksantrik preslere montajı yapılmıştır. Preslerin büyüklüğüne veya çalışma sitemine göre balans silindirleri ebatları yada sayıları değişmektedir. 1, 2 veya 4 adet olabilir. Bu silindirlere giden havayı muhafaza etmek adına depo bulunmaktadır. Balans silindirleri ndeki hava bu depo içerinde sürekli olarak paypas ederek çalışmaktadır. Pres balans silindirleri nde yada başka bir deyişle pres yan denge pistonları tek tesirli olarak çalışmaktadırlar. Hava pistonun alt noktasından giriş yapmaktadır ve silindirin üst kapağı genellikle olmamaktadır. Bazı balans silindirlerinde keçe yerine oring bulunmaktadır.

Balans Silindirlerinin Hava Giriş Değerlerinin Ayarı

pres balans silindiri

Eksantrik pres üretici firma tarafından balans silindirlerin hava giriş değerleri ayarının yapılması sağlamak adına hava ayar regülatörü takılmaktadır. Hava ayar regülatörü balans silindirlerinin hava deposunun hemen girişine montajı yapılmaktadır. Regülatörden yaptığımız hava ayarı depoya gidecek havanın basıncının belirlemektedir. Regülatörün bağlı olduğu bir manometre bulunmaktadır. Manometre hava basıncını okuduğumuz saattir. Hava basıncını genelde bar değeri olarak görmekteyiz. Peki bu değer ne kadar olmalıdır. Bu değer pres üretici firma tarafından pres üzerine etiketle yada eksantrik presin broşüründe yazmaktadır. Bazı kaliteli eksantrik pres üretici firmalar tarafından balans ayar grafiği (yan tarafata bulunan resim) koyularak bu ayarın ne kadar yapılacağını pres üzerinde bir etiketle yada broşüründe belirtmiştir. Bu etiket koça bağladığımız kalıbın ağırlığını baz alarak ayarın kaç bar olacağını göstermektedir. Yan tarafta bulunana grafikte ayarın ne olması gerektiği MPA cinsinden verilmiştir. Sol sütun ağırlığı (KG cinsinden) alt sütun ise ayarın ne olması gerektiğini (MPA cinsinden BAR cinsine 2 sıfır atarak dönüştürülebilir. Örnek olarak 0.55 MPA 5.5 BAR a eşittir) göstermektedir. Sabit bir bar değeri doğru değildir. Pres üzerine taktığınız kalıbın ağırlığı baz alınmalıdır. Genelde ise 3 ile 6 bar arasında kullanılmaktadırlar. Hava giriş değerinin yani basıncın az yada fazla olması sisteme zarar verebilmektedir. Enerji maliyetlerini de artırmaktadır. Yanlış hava değeri ana motorumuzun çektiği akımı etkileyecektir. Bu konuda Mekasis Otomasyon Pres ve Makine Çözümleri olarak hesaplamaları, değerleri, ayarlarını yapmaktayız.

Balans Silindirlerinde Hava Kaçağı

Eksantrik pres makinelerinin satabil çalışması adına balans silindirlerinde hava kaçağı arıza sebebidir. Ciddi oranda presin zorlanmasına ve kompresörün ürettiği havanın dışarıya atılması gibi bir durum söz konusudur. Enerji maliyetlerini artırdığı gibi presin zarar görmesine de neden olmaktadır. Yan denge pistonlarında havanın dışarıya çıkması adına temel olarak hava tutucu iki adet keçe veya oring bulunmaktadır. Bunlardan bir tanesi silindir içerisinde hareket eden pistonun göbek kısmında diğeri ise pistonun milinin hareket ettiği silindir alt boğazında bulunmaktadır. Bu keçelerden ve oringler den bir tanesisin patlaması, çatlaması yada yırtılması ile balan silindirimizde hava kaçağı meydana gelmektedir. Hava kaçaklarını gidermek adına pres balans silindirleri pres üzerinden demontajı yapılarak keçe ve oringleri değiştirilerek tamiri yapabiliriz. Böylelikle hava kaçağını da engellemiş oluruz.

Balans Silindirlerinde Keçe ve O-ringin Patlama Nedeni

Yan denge pistonlarında yani balans silindirlerinde keçe ve oringlerin patlama nedeninin en büyük nedeni kasıntıdır. Eksantrik prese bağlanan kalıbın ortalanmasından kaynaklı koçun kayma eğiliği göstermesi olarak açıklayabiliriz. Eğer ki kızaklarımızda da boşluğumuz var ise balans silindirlerinin içleri piston sürtünmesine maruz kalacaktır. Silindirlerin içi çizilebilir yada keçe veya oringler zarar görebilmektedir. Diğer sebepleri ise sırasıyla yağsız kalmaları. Silindir içerisinde çalışan o-ring yada keçe yağ olmadan sürtünmeye bağlı ısıdan dolayı yıpranmaya maruz kalmaktadır. Diğer patlama yada zedelenme nedeni, hava tesisatında bulunan su ve nem miktarıdır. Keçe ve oring gibi ürünler genelde poliüretan veya kauçuk ham maddeye sahiptir. Yumuşak dokulu olması havanın kaçmasını engellemek adına istenilen özelliktir. Su ile temas ettiğinde sertleşme ve genetiğinin değiştiği gözlemlenmektedir.

Balans Silindirleri (Yan Denge Pistonu) Sisteminde Yapılan Hatalar

• Dikkat edilmesi gereken ve sık yapılan hataların başında yan denge piston hava deposunun başka bir sisteme entegre edilmesidir. Yani pres üzerine 1 adet hava deposu montajı yapılmaktadır. Hava kavrama, fren grubu ve balans silindirleri bu depodan beslenmektedir. Bu büyük bir hatadır, nedeni ise balans silindirleri havayı sürekli olarak baypas yapmasıdır. Sakıncası ise hava kavraması ve fren grubu (aynı yada bağımsız olabilir) hava çektiğinde balans silindirlerinin havasını tüketmektedir. Diğer Sakıncası ise baypaslı havanın hava kavraması ve fren grubuna değişken olarak iletilmesidir. Özelikle pres kavrama ve fren grubuna verildiğinde yeterli hava gelmesinden dolayı sistemin çalışmaması yada duruş noktalarında değişkenlikler olabilmektedir. Yani sonuç olarak balans silindirleri yada yan denge pistonlarının deposu diğer sistemlerden bağımsız olması gerekmektedir.
• Eksantrik pres balans silindirlerinin yani yan denge pistonlarının hava giriş değerlerinin bilinmemesidir. Bir üst madde de anlattığımız üzere tek depodan bunu yapmamızın mümkünatı pek görünmüyor. Daha önceden BLOG sayfamızda yayınladığımız Pres Hava Giriş Değerleri yazımızdan bu ayarın sakıncalarından kısaca bahsetmiştik. Yukarıda da anlattığımız üzere balans silindirlerinin hava giriş değer ayarının neler olması gerektiğinden bahsetmiştik.
• Hava giriş tesisatlarının yanlış yada hesap dışı montajının yapılması. Yine BLOG sayfamızda Pres Hava Tesisatları hakkında detaylı bir makalemiz bulunmaktadır göz atabilirsiniz. Balans silindirleri hava tesisatlarında yapılan en büyük yanlış depo ile pres yan denge pistonu yani balans silindiri arasında ki hava tesisatında yapılmaktadır. Tesisat boru yada hortumunun küçük yapılmasından kaynaklı debinin tam iletilememesi yada havanın sürekli sirküleye maruz kalmasından dolayı boru yada hortumlarda ısınmalar meydana gelmektedir. Bu konuda firmamız ile iletişim kurarak destek alabilirsiniz.
• Yağlama sistemlerinin sökülüp atılması, körlenmesi yada yağ gidişatının kesilmesi. Yukarıda Balans Silindirlerinde Keçe ve Oringin Patlama Nedeni başlığımızda nedenleri yazmaktadır.
• Yanlış keçe ve oring malzemelerin kullanılması.
• Eksantrik pres üretici firma tarafından yanlış hesaplama sonrasında balans silindirlerinin küçük veya büyük takılması. Yine pres üretici firmadan kaynaklı balans silindirlerinin koça bağlantı noktalarının yanlış olarak montajının yapılması